Stwierdzono, że dzieci aktywne fizycznie posiadają lepiej wykształconą substancję białą w swoich mózgach. Wysoki stopień kompaktowości istoty białej koreluje z efektywnym działaniem umysłu – w szczególności z uwagą oraz procesem zapamiętywania.
Badanie przeprowadzone na grupie dzieci w wieku 9-10 lat ujawniło, że u tych, które wykazują wysoką sprawność fizyczną, liczba włóknistych, gęsto upakowanych traktów istoty białej w mózgu jest większa niż u ich rówieśników o słabszej kondycji. Istota biała składa się z aksonów oraz oligodendrocytów, inaczej zwanych glejem skąpokomórkowym. Aksony to wypustki neuronów odpowiedzialne za przewodzenie i przekazywanie impulsów nerwowych do kolejnych komórek. Im większa kompaktowość istoty białej, tym bardziej efektywne i szybkie jest działanie układu nerwowego, co sprzyja procesowi zapamiętywania.
Laura Chaddock-Heyman, naukowiec z Uniwersytetu Illinois, odniosła się do wyników badań, mówiąc: „Wcześniejsze badania wskazywały na to, że dzieci o wysokim poziomie sprawności fizycznej mają lepiej rozwiniętą substancję szarą w części mózgu odpowiadającej za pamięć i uczenie się. Teraz po raz pierwszy zbadaliśmy jak sprawność fizyczna koreluje z istotą białą w mózgach dzieci”.